Glucocorticoïden

Glucocorticoïden (ontstekingsremmende middelen die zijn afgeleid van het hormoon cortisol) staan op de dopinglijst onder de categorie S9. Glucocorticoïden. Het gebruik van glucocorticoïden is binnen wedstrijdverband verboden wanneer de toediening oraal, rectaal of via een injectie plaatsvindt. Overige toedieningswijzen (bijvoorbeeld nasaal of per inhalatie) zijn toegestaan.

Binnen wedstrijdverband

Het gebruik van een glucocorticoïd buiten wedstrijdverband is toegestaan, maar de stoffen blijven nog een tijd na toediening in het lichaam aanwezig. Zo kan het gebruik van glucocorticoïden buiten wedstrijdverband leiden tot een positieve test binnen wedstrijdverband.

Detectietijd (washout period)

Om het risico op een positieve test binnen wedstrijdverband te verkleinen, heeft WADA voor de verboden toedieningswijzen van glucocorticöiden de washout periods bepaald, oftewel de detectietijd. Dit betreft de minimale tijd WADA noodzakelijk acht tussen de laatste toediening van het glucocorticoïd tot de start van de binnen wedstrijdverbandperiode (23.59 uur op de dag voor de wedstrijd).

Zie onderstaande tabel voor de verschillende detectietijden. Bij gebruik van een glucocorticoïd binnen deze detectietijd wordt geadviseerd om een dispensatie aan te vragen.

Toedieningswijze Soort glucocorticoïd Detectietijd
Oraal Alle glucocorticoïden 3 dagen
Uitgezonderd: triamcinolon; triamcinolonacetonide 10 dagen
Intramusculair Betamethason; dexamethason; methylprednisolon 5 dagen
Prednisolon; prednison 10 dagen
Triamcinolonacetonide 60 dagen
Lokale injecties (o.a. peri-articulair, intra-articulair, peritendineus en intratendineus)* Alle glucocorticoïden 3 dagen
Uitgezonderd: Triamcinolonacetonide; triamcinolonhexacetonide prednisolon; prednison 10 dagen
Rectaal Alle glucocorticoïden 3 dagen
Uitgezonderd: Triamcinolondiacetaat;  Triamcinolonacetonide 10 dagen

* Artsen dienen zich ervan bewust te zijn dat peri-articulaire (rondom een gewricht) of intra-articulaire (in een gewricht) injecties onverhoopt kunnen leiden tot intramusculaire (in een spier) toediening. Bij een vermoeden hiervan dient de detectietijd voor intramusculaire toediening aangehouden te worden.

Dispensatie

Als een sporter om medische redenen binnen wedstrijdverband een glucocorticoïd nodig heeft via een verboden toedieningswijze, dan dient de sporter hiervoor een dispensatie aan te vragen. Als een sporter om medische redenen buiten wedstrijdverband een glucocorticoïd nodig heeft, dan dient de sporter rekening te houden met de detectietijd van desbetreffend glucocorticoïd en de toedieningswijze. Neemt de sporter tijdens deze detectietijd deel aan wedstrijden? Dan dient de sporter dispensatie aan te vragen. Kijk voor meer informatie over en het aanvragen van een dispensatie op:

Geneesmiddelen Dispensatie Sporter

Stootkuur prednison of dexamethason

Het gebruik van een stootkuur (oraal of per injectie) prednison of dexamethason is verboden zonder geldige dispensatie. Sporters die in de Registered Testing Pool van de International Federatie zitten en sporters die deelnemen aan een officieel internationaal evenement, dienen de dispensatie (zeer waarschijnlijk) voorafgaand aan het gebruik te regelen bij de TUE Commissie van de Internationale Federatie.

In Nederland wordt een stootkuur met prednison of dexamethason gezien als medische noodzaak. Hierdoor mag de betreffende dispensatie ook achteraf aangevraagd worden. Dit geldt zelfs voor sporters uit de Registered Testing Pool van de Dopingautoriteit. Zij mogen de dispensatie tot tien dagen na het voorschrijven van de kuur indienen bij de Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (GDS) Commissie van de Dopingautoriteit. Let wel, dit geldt dus niet voor sporters uit de Registered Testing Pool van de International Federatie en sporters die deelnemen aan een officieel internationaal evenement. Kijk voor meer informatie over en het aanvragen van een dispensatie op:

Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (GDS)

In het geval van een medische noodsituatie, dient medische zorg wel altijd voor te gaan, ook al is het in strijd met de gestelde dopingregels. In dat geval geldt "nood breekt wet".

Toedieningswijzen

Het gebruik van glucocorticoïden is binnen wedstrijdverband verboden wanneer de toediening oraal, rectaal of via een injectie plaatsvindt. De overige toedieningswijzen zijn toegestaan. Zie onderstaande overzichten voor voorbeelden van toegestane en verboden toedieningswijzen. Zie je een toedieningswijze niet in het overzicht? Of twijfel je? Neem dan contact op met de Dopingautoriteit via dopingvragen@dopingautoriteit.nl of stuur een bericht via WhatsApp (06 11 22 62 00). Je krijgt antwoord binnen één werkdag.

Overzicht van toegestane toedieningswijzen

Toedieningswijze Omschrijving
Nasaal In de neus
Per inhalatie Via de luchtweg (het middel wordt ingeademd)
Oculair / oftalmologisch In of op het oog
Auriculair In het oor
Dermatologisch (incl. iontoforese en fonoforese) Op de huid
Peri-anaal Rondom de anus
Tandheelkundig intrakanaal  In het wortelkanaal van de tand of kies

Overzicht van verboden toedieningswijzen binnen wedstrijdverband

Toedieningswijze Omschrijving
Oraal Oraal Het middel wordt ingeslikt of in de mond opgenomen
Oromucosaal Via het slijmvlies in de mond
Buccaal Via de binnenkant van de wang
Gingivaal In of op het tandvlees
Sublinguaal Onder de tong
Rectaal   Via de anus ingebracht
Injectie Intraveneus In een ader
Intramusculair In een spier
Intra-articulair In een gewricht
Peri-articulair Rondom een gewricht
Intratendineus In een pees
Peritendineus Rondom een pees
Epiduraal Op of buiten het vlies van het ruggenmerg 
Intrathecaal Binnen de vliezen van de hersenen of ruggenmerg
Intrabursaal In de slijmbeurs
Intralesionaal In of net onder een huidafwijking
Intradermaal In de huid
Subcutaan In het onderhuids bindweefsel