Pseudo-efedrine

Pseudo-efedrine is, net als efedrine, afkomstig van het kruid efedra. Het staat op de dopinglijst, en bovendien is vrije verkoop van deze stof in Nederland verboden. In het buitenland kan het echter zomaar voorkomen in vrij verkrijgbare middelen tegen verkoudheid of luchtwegallergieën. Als je hier teveel van binnenkrijgt, kan dit een positieve dopingtest opleveren. Dat wil natuurlijk niemand, maar hoe kun je dit nou voorkomen?

Werking

Pseudo-efedrine wordt voornamelijk gebruikt in neussprays tegen een “verstopte neus” vanwege verkoudheid of allergieën. Een verstopte neus wordt namelijk veroorzaakt door een opgezwollen neusslijmvlies. Pseudo-efedrine zorgt ervoor dat bloedvaatjes vernauwen, waardoor de zwelling van het neusslijmvlies afneemt. 

Daarnaast werkt pseudo-efedrine stimulerend waardoor je alerter wordt en je hartslag toeneemt. Een teveel aan pseudo-efedrine kan echter omslaan in een te hoge bloeddruk en hartslag, hartritmestoornissen en duizeligheid. Dit risico wordt nog eens vergroot door gelijktijdig gebruik van cafeïne, een bekend bestanddeel van koffie, cola en andere energiedranken. 

Dopinglijst

Pseudo-efedrine staat op dit moment op de dopinglijst onder categorie S6. Stimulantia. Het is binnen wedstrijdverband verboden indien de urineconcentratie groter is dan 150 microgram per milliliter. Buiten wedstrijdverband is het toegestaan. Onderstaande tabel geeft een overzicht van verschillende efedra-achtige stoffen en hun huidige dopingstatus. 

 

Stof Binnen wedstrijdverband Buiten wedstrijdverband 
Psuedo-efedrine Tot 150 μg/ml urine toegestaan Toegestaan
Efedrine Tot 10 μg/ml urine toegestaan Toegestaan
Norpsuedo-efedrine (cathine) Tot 5 μg/ml urine toegestaan Toegestaan
Methylefedrine Tot 10 μg/ml urine toegestaan Toegestaan

 

WADA’s internationale advies is om niet meer dan 240 microgram pseudo-efedrine per dag te gebruiken. Als je 24 uur voor een wedstrijd met het gebruik stopt, kan deze dosering in principe niet meer tot een positieve test leiden. Gedurende deze laatste 24 uur zou je alternatieve medicatie kunnen gebruiken. Als dit geen optie is, dan moet er een dispensatie worden aangevraagd voor het gebruik van pseudo-efedrine.

Verbod overheid

In Nederland is de vrije verkoop van efedra en aanverwante stoffen sinds 2004 verboden door de overheid, vanwege ernstige bijwerkingen en een gebrek aan bewezen voordelen. Pseudo-efedrine is één van die aanverwante stoffen, maar ook efedrine, norefedrine en norpseudo-efedrine (cathine) horen hier bijvoorbeeld bij.

Vanwege dit verbod worden er in Nederland geen voedingssupplementen en “over-the-counter” geneesmiddelen met pseudo-efedrine verkocht. Ook zijn hier op dit moment geen officieel geregistreerde geneesmiddelen met pseudo-efedrine. Het is echter wel mogelijk dat de stof intramuraal (binnen het ziekenhuis) wordt toegediend. Zorg bij een ziekenhuisopname of operatie dus altijd dat je precies weet welke middelen zijn toegediend. 

Buitenland

In het buitenland moet je extra oppassen met medicijnen tegen verkoudheid en luchtwegallergieën. Middelen uit Nederland zonder pseudo-efedrine kunnen daar namelijk onder dezelfde naam vrij verkrijgbaar zijn en toch ineens pseudo-efedrine bevatten. Het eerder genoemde verbod op de vrije verkoop geldt namelijk niet overal. Het is dus belangrijk om ook altijd in het buitenland de ingrediënten van je medicijnen te controleren.

Gemist goud

Er zijn al eerder sporters positief bevonden op pseudo-efedrine. Tijdens de Winterspelen in Sotsji (2014) werd de Zweedse ijshockeyer Nicklas Backstrom bijvoorbeeld vlak voor de finale uit de strijd gehaald. Hij had namelijk een anti-allergiemedicijn gebruikt waardoor zijn urine een te hoog gehalte pseudo-efedrine bleek te bevatten. Uiteindelijk kwam hij er slechts met een waarschuwing vanaf, omdat hij het middel niet bewust zou hebben gebruikt om zijn prestaties te verbeteren. De Zweedse teamarts werd verantwoordelijk gehouden voor de positieve test. Een mazzeltje voor Nicklas dus, hoewel de nederlaag die Zweden zonder hem leed in de finale waarschijnlijk nog steeds gevoelig ligt.