Koersen op een schone sport
Koersen op een schone sport is een project/actieplan van de KNWU, NOC*NSF en de Dopingautoriteit uit 2014-2015. Het doel was om de ingezette dopingcultuurverandering binnen het wielrennen een extra duwtje in de rug te geven. Het plan werd mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het ministerie van VWS.
De aanleiding van het actieplan was de conclusie van de Commissie Onderzoeks- en Adviescommissie Anti-Doping Aanpak, ook wel de Commissie Sorgdrager genoemd. Zij constateerde dat de dopingcultuur in het Nederlandse wielrennen aan het veranderen was, maar ook dat deze nog wel een duwtje in de rug kon gebruiken. Er werden verschillende aanbevelingen gedaan om dit te realiseren. Voor meer informatie, zie het volledige onderzoeksrapport Meedoen of Stoppen.
Koersen op een schone sport
De KNWU, Dopingautoriteit en NOC*NSF zijn met deze aanbevelingen aan de slag gegaan in het actieplan Koersen op een schone sport. Dit actieplan is in 2013 en 2014 uitgevoerd en bestond uit vijf pijlers:
- Bewustwording
- Openheid
- Trainers & begeleiders
- Wielrennen internationaal
- Dopingcontroles
De belangrijkste resultaten vind je op de website van de KNWU en in onderstaande infographic.
Voorlichtingen met Rudi Kemna
Tijdens de projectperiode zijn alle RTC’s (Regionale TrainingsCentra) en alle KNWU-districten benaderd om een voorlichtingssessie te organiseren. Tijdens deze sessies werd telkens een presentatie door de Dopingautoriteit gegeven over de dopingregels, dopingcontroles en risico’s van onbewust dopinggebruik. Aansluitend deed oud-profwielrenner Rudi Kemna zijn verhaal over de dopingcultuur binnen het wielrennen. Dit verhaal is tevens vastgelegd in onderstaande video.
Extra controles
Dopingcontroles geven sporters de kans om te laten zien dat ze hun prestaties op eigen kracht leveren. Bovendien creëert het meer bewustwording over het belang van een schone sport, vergroot het de zichtbaarheid van de inzet van dopingcontroles en versterkt het de cirkel tussen voorlichting en controle. Met die reden zijn per jaar 100 extra dopingcontroles ingezet vanaf de categorie junioren. Ze zijn verdeeld over alle bij de KNWU aangesloten wielerdisciplines.
Bovendien heeft de KNWU, door het grote succes van de extra controles, deze jaarlijkse uitbreiding ook na de projectperiode doorgezet.
Koers Schoon, Gebruik je Doppen
Alle circa 9.000 licentiehouders en circa 1.100 kaderleden zijn voorafgaand aan de inzet van de 100 extra dopingcontroles geïnformeerd over de risico’s van onbedoelde dopingovertredingen. Ze kregen daarvoor per post een informatiefolder opgestuurd. Ook kreeg iedereen een setje ‘100% Dope Free’-stuurdoppen met de oproep deze op de fiets te monteren. Op deze manier konden alle KNWU-leden zich zichtbaar uitspreken voor een schone sport. Deze actie kreeg de slogan ´Koers Schoon, Gebruik je Doppen´.
100% Dope Free Challenge
Naast bewustwording en het verstrekken van informatie is het aankaarten van essentiële (sport)waarden van groot belang. Uiteindelijk dienen sporters en sportbegeleiders zelf de overtuiging te hebben dat het gebruik van doping niet kan en mag. Ook wanneer je als sporter voor lastige dilemma´s komt te staan.
Hiervoor is de 100% Dope Free Challenge bedacht. In deze online game behandelden vijf (ex)profwielrenners authentieke dilemma’s die anderen ook tegen kunnen komen tijdens hun wielercarrière. Die (ex)profwielrenners waren Thijs Zonneveld, Rudi Kemna, Thorwald Veneberg, Kirsten Wild en Mike Teunissen.
Koers Schoon Experience Day
Alle deelnemers aan de Challenge kregen een uitnodiging voor de Koers Schoon Experience Day. Van hen konden er 150 deelnemen. De Koers Schoon Experience Day vond plaats op zaterdag 12 september 2015 op Papendal.
Effect Project
De effectiviteit van het actieplan is gemeten via een nul- en éénmeting. De algemene conclusie van deze meting is dat de grootste progressie is geboekt op het gebied van bewustwording, openheid en dopingcontroles. Concreet is er:
- Een verhoogd gebruik van alleen gecontroleerde voedingssupplementen
- Een verhoogde controle van medicijnen op de aanwezigheid van doping
- Een verbeterde bekendheid met de procedures van een dopingcontrole
- Een verhoogde intentie tot het melden van dopinggebruik of vermoedens van dopinggebruik (bijv. bij het Vertrouwenspunt Sport)
- Een verlaging van de gedachte dat voedingssupplementen de basis vormen van sportbeoefening
- Een verhoogde bekendheid en gebruik van de Dopingwaaier App
De top drie best gewaardeerde acties van het plan zijn:
- De 100 extra dopingcontroles (76%)
- De 100% Dope Free Challenge (32%)
- De voorlichtingen van de Dopingautoriteit en Rudi Kemna (30%)
Voor een volledig overzicht van de resultaten, zie de eindrapportage.
Samen voor een schone sport
Samen voor een schone sport is het vervolg op Koersen op een schone sport. Het is een gezamenlijk project van de Atletiekunie, Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB), Koninklijke Nederlandse Biljartbond (KNBB), Fit!vak, NOC*NSF en de Dopingautoriteit.
Voor meer informatie over dit project, zie de pagina over Samen voor een schone sport.